ТОСК-ийн захирал асан А.Гантулга ба барилгын компаниудад өгсөн 22 тэрбум

Төрийн орон сууцны корпораци /ТОСК/-ийн ерөнхий захирлаар ажиллаж байсан А.Гантулгатай холбоотой хэрэг хуулийн байгууллагаар шалгагдаж байгаа. Албан тушаал хашиж байхдаа их хэмжээний мөнгө хувьдаа завшсан байж болзошгүй, төсвийн хөрөнгийг үр ашиггүй зарцуулсан болон авлига зэрэг  асуудлуудад  тэрээр холбогдоод байсан юм.

Үндэсний аудитын газраас ТОСК ТӨҮГ-т хийсэн аудитаар илэрсэн зөрчлүүдийн дийлэнх нь А.Гантулга даргатай холбогдсон байдаг аж. Хоёр жилийн өмнөөс шалгагдаж ирсэн түүний хэрэгт нэмэгдэж мэдэхээр баримтуудыг энэ оны тавдугаар сард Үндэсний аудитын газраас АТГ-т шилжүүлсэн байна.

“Буянт-Ухаа 1” хорооллоос 42 мкв хэмжээтэй 54.2 сая төгрөгийн нэг байр, “Буянт-Ухаа 2” хорооллоос нийт 206.4 мкв хэмжээтэй 278.6 төгрөгийн үнэ бүхий дөрвөн байрыг эрх мэдлээ урвуулан авч, улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэх үндэслэлээр А.Гантулга тэргүүтэй удирдлагууд нь АТГ-т шалгагдаж байсан. Тэгвэл энэ авсан байрнууд нь “ТОСК”-оос хууль зөрчиж нийслэлийн фондод үнэ төлбөргүй шилжүүлсэн 32 орон сууцны хэсэг болохыг аудитаар тогтоосон байна. Бүр тодруулбал, А.Гантулга нь 2016 онд ерөнхий захирлаар ажиллаж байхдаа тушаал гаргаж НИТХ-ын тэргүүлэгчдийн тогтоолоор хүчингүй болсон заалтыг ашиглан “Буянт-Ухаа 1” хорооллоос 880.6 сая төгрөгийн өртөгтэй 17, “Буянт-Ухаа 2” хорооллоос 1.06 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй 15, нийт 32 орон сууцыг Нийслэлийн орон сууцны фондод үнэ төлбөргүй шилжүүлжээ. Харин хотын дарга асан Э.Бат-Үүлийн захирамжаар дээрх орон сууцнуудыг төрийн албан хаагч, өндөр настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй, бүтэн өнчин, залуу гэр бүл гэх мэт ангилан орон сууцанд хамрагдах иргэдийн нэрсийг гаргасан байдаг. Гэтэл энэ жагсаалтад ТОСК-ийн зарим удирдлагыг багтаан дээр хэлсэн таван байрыг олгосон нь Үндэсний аудитын газрын 2015, 2016 онд хийсэн санхүүгийн аудитаар илэрч АТГ-т шилжүүлж байжээ. Өөрөөр хэлбэл, Э.Бат-Үүл нийслэлийн фондод үнэгүй авсан байрнуудаасаа ТОСК-ийн удирдлагуудыг шагнахдаа хөгжлийн бэрхшээлтэй, өндөр настан гэх мэтээр тодорхойлсон болж таарч байгаа юм. Түүнчлэн 55 настай иргэнийг бүтэн өнчин ангилалд хамруулан байр олгосон нь хүртэл илэрсэн байна. Тус байрнуудаас НИТХ, ЗДТГ-ын ажилтнууд авсан гэсэн мэдээлэл ч гараад амжсан.  Хүчингүй болсон журам ашиглан 32 орон сууцыг бусдад үнэ төлбөргүй олгосон зөрчилд Нийслэлийн Засаг дарга асан Э.Бат-Үүл, ТОСК-ийн ерөнхий захирал асан А.Гантулга, борлуулалтын хэлтсийн дарга Г.Гэрэлт-Од, хуулийн хэлтсийн дарга Б.Батбаатар нарын хүмүүсийг  шалгуулахаар энэ онд хуулийн байгууллагад шилжүүлсэн байна. Энэ асуудал ямар шатанд яваа нь тодорхойгүй байна.

Байгууллагынхаа дүрмийг зөрчиж, бусдад илт давуу байдал бий болгон “Бэрэн” компанид есөн тэрбум төгрөг шилжүүлсэн гэдэг мэдээлэл А.Гантулгыг АТГ-аас саатуулах үед гарч байсан. СБД-ийн 10, 11 дүгээр хороонд баригдах орон сууцны “VII хороолол”-ын 24.3 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй нийт 504 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажлыг санхүүжүүлж, ашиглалтад орсон барилгыг өмчилж, худалдан борлуулах нөхцөлтэйгөөр есөн тэрбум төгрөг шилжүүлсэн боловч энэ ажил хийгдээгүй байгаа.

Үндэсний аудитын газраас энэ оны тавдугаар сард ТОСК-ийн үйл ажиллагаанд хийсэн аудитын шалгалтаар А.Гантулга захирлын дур мэдэн хөрөнгө оруулсан компани ганц “Бэрэн”-гээр тогтохгүй гэдгийг тогтоосон байна. Тодруулбал, “Үндэсний барилга консорциум”, “Могул Скай”, “Дорнод газар”, “Ти Ти энд Би”, “Шинэ мянганы констракшн”, “Жи Ди”, “Бэрэн” зэрэг компанид холбогдох эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр 22 тэрбум төгрөгийн зээл олгосон боловч аудит хийгдэх үеэр 18.9 тэрбум нь эргэн төлөгдөөгүй, их хэмжээний авлага үүссэн болохыг тогтоосон байна. Ийнхүү А.Гантулгын хувьд зөвхөн “Бэрэн”-тэй холбоотой асуудал яригдаж байсан бол дээрх компаниудад өгсөн 22 тэрбумын зөрчил өнгөрсөн тавдугаар сард Үндэсний аудитын газраас АТГ-т нэмэгдэж очсон байдаг. Заримаас нь товч дурдвал “4000 айлын орон сууц” төслийн эх үүсвэрээс 2012 онд “Могул таун” хотхоны 109 айлын дуусаагүй барилгыг гүйцээн санхүүжүүлэхэд зориулж гурван тэрбум төгрөгийг “Могул Скай” компанид жилийн 10 хувийн хүүтэйгээр зээлсэн боловч төлөөгүй тул шүүхэд өгсөн. 2016 оны долдугаар сард шүүхээс гаргасан шийдвэрийн дагуу үндсэн болон хүү, алдангийн төлбөрт нийт 4.1 тэрбум төгрөгийг 2017 онд багтаан төлөхөөр эвлэрлийн гэрээ байгуулсан боловч аудит хийгдэх хугацаа хүртэл шүүхийн шийдвэр биелээгүй байжээ.  Түүнчлэн “Буянт-Ухаа 2” хорооллын Хөгжлийн банкнаас авсан зээлийн эх үүсвэрээс “ЖИДИ” компанийн Сонгинохайрхан дүүрэгт баригдах барилгад зориулж нэг тэрбум төгрөгийг зээлдүүлсэн боловч эргэн төлөгдөөгүй.  Мөн тус эх үүсвэрээс “Шинэ мянганы констракшн”-ы “Ирээдүй цогцолбор хо­роолол”-ыг санхүүжүүлж  1.2 тэрбум төгрөгийг зээлдүүлжээ.  Гэвч дээрх компани гэрээнд заасан хугацаанд төлбөрөө барагдуулаагүй ба АТГ-аас 2017 оны арваннэгдүгээр сард хэрэг үүсгэсэн байна.
 

Түүнчлэн ерөнхий захирал асан А.Гантулга, тэргүүн дэд захирал асан Д.Алтанхуяг нарын есөн хүнд холбогдох ноцтой зөрчлийг хуулийн байгууллагад аудитаас шилжүүлсэн. Энэ нь “Буянт-Ухаа 1” хорооллын нийтийн эзэмшлийн талбайтай холбоотой асуудал. Юу гэвэл тус хорооллын дунд авто зам барихаар төлөвлөгдсөн талбайд үйлчилгээний зориулалттай тус бүр нь 40мкв талбай бүхий таван ширхэг сэндвичэн барилга барих, тус барилгад хамаарах газар эзэмших эрхийг 2014 оны арваннэгдүгээр сард иргэн Л-д шилжүүлчихсэн байгаа юм. Ингээд тус хорооллын олон нийтийн эзэмшлийн талбай СӨХ-дөө шилжиж чадаагүй. Тэнд иргэн Л архитектур төлөвлөлтийн шаардлагыг зөрчин таван ширхэг түр барилга барьсан. Эдгээр обьектоо цааш давхар түрээслүүлэн орлого олдог болохыг аудитаар тогтоосон.

Энэ мэтчилэн А.Гантулга хэмээх эрхмийн дураараа дургисан жишээ баримтууд аудитын дүгнэлтэд тун олон байна. Толгойлсон байгууллага нь алдагдалтай ажилласан, санхүүгийн олон зөрчил дутагдал гаргасан байхад 858.7 сая төгрөгийг Нийгмийн хөгжлийн сангаас гаргаж, үр ашиггүй зарцуулсан баримт ч байлаа. Түүний тушаалуудаар найман хүний Европын орнуудад аялсан “Гадаад сургалт аялал” нэртэй зардалд 50.4 сая, ажилтнуудын үзвэрт хоёр сая, Дэд захирал Д.Оюунжаргалын хүүхдийн сургалтын төлбөрт 65 саяыг гэх мэтчилэн  2013-2016 онд 415.2 сая төгрөгийг үр ашиггүй зарцуулсан талаар аудитын дүгнэлтэд дурджээ.
Жижиг дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангаас улстөрчдийн оролцоотой, хамаарал бүхий компаниудын авсан зээлийн асуудал Засгийн газрыг ганхуулж байгаа. Тэгвэл жирийн иргэдийн орон сууцанд орох хүсэл мөрөөдөл хийгээд Улаанбаатарын утааг бууруулж янданг цөөлөх ажлыг  бодитой болгох ёстой байгууллага болох ТОСК-ийн санхүүжилт хийгээд тэндээс барилгын компаниудад олгосон зээл тойрсон асуудалтай холбоотой аудитын дүгнэлтийг анхааралгүй өнгөрч болохгүй байна.

Б.Төгс
Эх сурвалж: Зууны мэдээ сонин