Ж.Шижир: “Ehlel Amjilt Coin” нь тусгай зөвшөөрөлтэй бирж дээр арилжаалж буй анхны койн болж байна

“Эхлэл” болон “Амжилт” компанийн хамтран гаргасан EAC буюу “Ehlel Amjilt Coin”-ийг тусгай зөвшөөрөлтэй бирж дээр арилжаалж эхлээд байгаа юм. Энэ тухайд “Амжилт групп”-ийн захирал Ж.Шижиртэй ярилцлаа.

-Цар тахлын жилүүдэд дэлхийн санхүүгийн зах зээл шинээр орж ирсэн зүйл бол криптовалют буюу цахим мөнгө. Гэхдээ өнгөрсөн жилийн хувьд нэлээн хэдэн цахим мөнгийг гүйлгээнд ашиглахаа больсон. Энэ зах зээл итгэх иргэдийн итгэл ч буурсан харагдсан. Харин танай компанийн гаргасан койн хэр амжилттай явж байна вэ. Таны хувьд койны давуу талыг хэрхэн харж байгаа вэ? 

- Blockchain дээр суурилсан cryptocurrency төрөл бүрийн coin, ethereum, solana түүн дээр суурилсан токенууд хэрэглээнд аль хэдийнэ нэвтэрсэн гэдгийг хүн бүр мэдэж байгаа. Тийм ээ, койны зах зээл унасан. Монголд гэлтгүй дэлхий нийтээрээ л уналаа. Ер нь, макро эдийн засаг бүхэлдээ л уначихаад байна. Гэхдээ крипто зах зээлийн оролцогчид өнгөрсөн хугацаанд зүгээр суулгүй, дэд бүтэц дээр төвлөрч ажиллаж байна. Манайхан ч ялгаагүй. Койны давуу талыг товчоор тайлбарлавал ашиглахад хялбар цахим мөнгө. Жишээ нь, та компанийхаа хувьцааг олон нийтэд арилжих гэж байна гэж бодъё. Та маш их судалгаа, ажил, хөрөнгө мөнгө, цаг хугацаа зарцуулж, хувьцаагаа олон нийтэд гаргана. Түүнийг нь хувьцаа эзэмшигч худалдаж авъя гэвэл тодорхой цаг хугацаа зарцуулж байж худалдан авах эрхтэй болно. Дараа нь хувьцаагаа арилжихын тулд сүүлийн үеийн техник технологи ашиглан жишээ нь гар утсаа ашиглаад ч юм уу ер нь төвөгтэй. Анддеррайтер компаниар дамжуулах зэргээр багагүй чирэгдэлтэй, хүнд сурталтай ч нүүр тулна. Хүн төрөлхтөн илүү хялбар, илүү ухаалаг зүйл рүү байнга хөгжиж тэмүүлж байдаг болохоор үүнд нь тохирсон хэрэглээ бол койн гэж хардаг. Койн нь хувьцаанаас гадна бодит хөрөнгө болоод явах бөгөөд крипто хөрөнгийн бирж дээр арилжаалаад зарах, худалдан авах зэрэг боломжтой. Койн нь нэг талаараа валют нөгөө талаараа хөрөнгө. Нэг зүйл мөртлөө хоёр шинж чанартай байдаг. 

Ямар нэгэн улсын дүрэм журам, хүнд суртлаас ангид зөвхөн интернет байхад л ашиглах боломж учраас олон улсад төдийгүй манай улсад ч койны хэрэглээ нь нэмэгдсэн. Дэлхийн томоохон банкууд болон улс орнууд койныг хүлээн зөвшөөрсөн. Мөн томоохон технологийн компаниуд болох Microsoft болон meta гэх мэт компаниуд coin, blockchain дээр суурилсан худалдан авалт хийх боломжтой метаверс гэх шинэ интернет ертөнц бүтээсэн. Түүнд нь, нөлөө бүхий томоохон компаниуд хөрөнгө оруулан ажиллаж байгаа. Зарим оронд улсынхаа валютыг хамгаалах үүднээс койныг хуулиар хориглож, харин зарим оронд эдийн засгаа дэмжих зорилгоор хуулиар хүлээн зөвшөөрч байна.

Blockchain дээр суурилсан cryptocurrency, coin маш олон давуу талтай. Олон сөрөг талууд ч байгаа нь үнэн. Татвараас бултах, мөнгө угаах гэмт хэрэг зэрэг сул талууд ажиглагддаг. Ямар ч шинэ зүйл сайн муу аль ч талтай. Хэрхэн сайн талыг нь үр дүнтэй зөвөөр ашиглах вэ? гэдэг нь хамгийн чухал юм.

-Тэгвэл танай компанийн гаргасан койны хэрэглээ, үнэ цэнийн талаар? 

-Манай “Эхлэл” болон “Амжилт” компани хамтран 2021 оны нэгдүгээр сард анх анхдагч зах зээл дээр EAC буюу Ehlel Amjilt Coin гаргасан. Гэхдээ Виртуаль хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн тухай хууль гарч байгаатай холбоотойгоор Санхүүгийн зохицуулах хорооноос тусгай зөвшөөрлийн биржүүдэд койн листлэх зөвшөөрөл олгохоор болж, түр арилжааг зогсоосон. Ингээд өнгөрсөн оны 11 дүгээр сард койноо тусгай зөвшөөрөлтэй бирж дээр гаргалаа. Өөрөөр хэлбэл, тусгай зөвшөөрөлтэй бирж дээр гаргаж байгаа анхны койн болж байгаа юм. Мэдээж, анхдагч зах зээлд гаргасан койноо буцаая гэсэн хэрэглэгчдийнхээ хүсэлтийг хүлээн авч, буцаалт хийсэн. 

-Танай койн бол одоо хуулийн дагуу хүлээн зөвшөөрөгдсөн ч койнд итгэх хүмүүсийн итгэл суларсан. Танайхыг авахын давуу талыг нь хэрхэн тодорхойлох вэ? 

-Койн эзэмшигчдэд сар болгон тодорхой урамшуулал өгч, EAC оноогоороо “Эхлэл” компани болон “Амжилт” группийн бүхий л бүтээгдэхүүнүүд,Эхлэл брэндийн чихэвч, цэнэглэгч, гар утас, ухаалаг цаг гээд удахгүй гарах Зэлэм автомашин,“Амжилт” группийн цэцэрлэг, бүрэн дунд болон боардинг сургуулиудын төлбөрийг төлөх зэрэгт ашиглах юм.

Мөн ЗУУЗУУ брэндийн мэрчиндайзер бүх төрлийн бүтээгдэхүүн болон IT программ хангамжийн апп-уудыг койноор хөнгөлттэй үнээр худалдаж авах зэрэг бодит боломжийг бий олгосон. Ингэснээр манай хоёр компанийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээ орлого нэмэгдэж хэрэглэгчдийн цар хүрээгээ өргөжүүлэн тэлэх нөхцөл бүрдэж байна. Койн өөрөө бүтээгдэхүүний борлуулалтыг нэмэгдүүлдэг.

Энэ нь хувь хүнд өдөр тутам идэж уух хоол унд, өмсөж зүүх хувцас хэрэглэл, эрүүл мэндийн хэрэгцээ болох эм тариа, боловсролын суурь болох сургууль, цэцэрлэгийн төлбөр мөн тээврийн хэрэгсэл, цахилгаан бараа, чихэвч, цэнэглэгч, гар утас гэх мэт зайлшгүй хэрэглээнүүдийн ихэнхийг манай хоёр компани хийж, бүтээж нийлүүлдэг учраас энэ хэрэгцээг илүү нэмэгдүүлэх зорилготой санхүүгийн хэрэгсэл болох EAC-г гаргасан. Үнэ цэнэ, чанартай хэрэглээг бий болгохоор манай хамт олон тасралтгүй хичээн ажиллаж байна. Цаашдаа үүнийгээ Монголдоо төдийгүй койнийг хуулиар хориогүй улс болгонд өөрсдийн бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ гаргаж койноороо борлуулах боломжийг нээж өгснөөр манай хоёр компани олон улсад гарахад маркетингийн хүчин зүйлсээс гадна санхүүгийн дэмжлэг болох томоохон нөөц шинэ гарц боломж юм. Үүнийг маш ухаалаг бөгөөд хүний хэрэгцээнд хэрэглэхэд хялбар байдлаар хөгжүүлж чадвал манай хоёр компани зөвхөн дотооддоо төдийгүй олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн компани болоход хүчтэй түлхэх хүчин зүйл нь EAC койн юм. Койныг хөгжүүлэхэд компанийн дотоод эко систем хамгийн чухал бөгөөд манайх Энэтхэг улстай хамтран cryfinance гэх crypto exchange-ийг амжилттай хөгжүүлж байгаа ба цаашдаа илүү холыг зорьж байгаа учраас компанийхаа эко системийг сайжруулж хэрэглэгчиддээ уян хатан ухаалаг боломжийг бий болгох зорилготой бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ сайжруулахаас гадна санхүүгийн хэрэгсэл болох EAC койн, EAC wallet, компанийн эко систем, Cryfinance crypto exchange зэргийг тасралтгүй сайжруулан хөгжүүлсээр байгаа.

-Манай улс виртуаль хөрөнгийг хуулиар хориглоогүй. Танай компанийн хувьд гадаад зах зээл койноо гаргах алсын хараатай байгаа юм байна. Гэвч манай улсын хувьд олон улсад яг энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулах боломж нь хязгаарлагдмал санагддаг?

-Манай улс coin-нийг огт хориглолгүй аль болох зөвөөр ашиглах гэж хууль баталсан. Манай улс ухаалаг бөгөөд түргэн шуурхай ажиллаж чадвал олон боломж байгаа. Жишээлбэл, mining хийх буюу олборлох. Манай улсад бол нар, салхи, нүүрс, уран, усан цахилгаан станц зэрэг маш олон цахилгаан станцуудыг хөрөнгө оруулалтаар бий болгож олборлож болно. Манай орны төрөлхийн хүйтэн уур амьсгалтай орчинд тохирсон олборлолт хийх бүрэн боломж ашигтай хувилбарууд ч бий. Энэ чиглэлийг залуучууд ихэд сонирхож, олон залуу боловсон хүчин байгаа учраас тэднийг суралцуулж хөгжүүлэх гарц бий болох юм. Мөн энэ шинэ салбарт гаднаас маш их хөрөнгө оруулалт авч шинэ инноваци шинэлэг технологиудыг бий болгож олон улсын зах зээлд тодорхой байр суурь эзлэх боломжтой. Манай улсад чадвартай потенциаль өндөртэй олон залуу байгаа. Тийм учраас залуучуудаа хөгжүүлж шинэ технологид гаршуулж олон улсын зах зээлд том тоглогч болохын сацуу тодорхой байр суурь эзэлж тэргүүлэгчийн хэмжээнд хүрэх ч гаргалгаа байгаа. 

-“Амжилт” групп цахим технологийн салбарт хүч сорьж байгаагийн хувьд цахим зах зээлийг хөгжүүлэх, мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх тал дээр ямар алсын хараатай ажиллаж байгаа вэ? 

-Шинэ санхүүгийн хэрэгсэл болох койнийг амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд дижитал орчинд хэрэглэгчдийн бүлгийг идэвхтэй авч явж маркетинг хийж мөн валют болон бирж компанийн эко системийг програмчлах сайн мэргэжилтнүүд нэн тэргүүнд шаардлагатайгаас гадна тус салбарт орох гэж байгаа болон сонирхож байгаа компаниуд энэ тал дээр анхаарч ажиллах нь маш чухал юм. Манай компанийн хувьд ажиллах хүчээ бэлддэг 10-н жилийн бүрэн дунд сургууль, академи, институт болон дээд сургууль байдаг учир хүний нөөцөө тасралтгүй бэлдсэн ирсэн. Тун удахгүй койн дэлхийн хүн болгоны санхүүгийн чухал хэрэгсэл болно гэдэгт итгэж байна.

-Анх бол бүгд л цаасан мөнгөнөөс цахим мөнгөнд шилжлээ гэж хүлээж авсан. Гэвч өнөөдөр тан шиг итгэлтэй хэлэх хүн цөөн л болов уу?

-Учир нь улс болгоны үндсэн валют нь байнга инфляцад орж төв банкнаас нь тогтмол валютаа хэвлэж байдаг болохоор өдөр бүр инфляцад орж ханшийн уналт болж байдаг. Харин эсрэгээрээ койн нь “burn” буюу шатаалт хийж тоог нь цөөрүүлснээр тухайн койноо крипто зах зээл дээр арилжихад маш хялбархан болдог. Ингэснээр тухайн улс олон улсад интернет орчинд гүйлгээ хийхэд маш бага шимтгэлтэй, хурдан шуурхай, хялбар байдаг гэх мэт олон давуу талуудтай. Тиймээс хүссэн хүсээгүй койн бол ирээдүйд санхүүгийн гол хэрэгсэл болох юм. Харин үүнд ямар үндэстэн дамнасан том компаний койн түлхүү хэрэглээнд нэвтрэх вэ? гэдэг чухал байна. Ийм том хэрэглээ, шинэ зах зээл бий болоход оройтохгүй учир хувийн компаниуд хоорондоо хамтарч, хөрөнгө оруулалт хийж энэ салбарт хүчээ үзэх нь зөв бөгөөд ирээдүйтэй гэдэгт итгэж байна. Дэлхийн том том компаниуд энэ салбар луу өдөр бүр орсоор байгаан адил яагаад ядуу буурай орны шинэ залуу компани олон улсад байр сууриа олсон электрон барааны зах зээл, боловсролын зах зээл болон программ хангамжийн зах зээлд тэргүүлэх байр суурь эзэлж болохгүй гэж. Түүгээр ч зогсохгүй EAC койн маш олон хүмүүсийн өдөр тутмын амьдралын хэрэглээ болж манай бараа бүтээгдэхүүнийг авч крипто хөрөнгийн зах зээлд өдөр тутам арилжаалагдаж хүн болгон өсөлт бууралтыг нь тасралтгүй ажиглаж байх боломжтой.

Арван жилийн дараа анх 0.01 төгрөгөөр гарч байсан EAC койн 1 доллар хүрчихсэн, үнэлгээ нь 300,000 дахин өсчихсөн үлгэр жишээ авдаг санхүүгийн хэрэгсэл болно гэдэгт итгэж байна.