МАН, АН-ын жагсаалтын бүтэц

Улс орны хөгжил дэвшил Парламентынхаа бүтцээс шалтгаалдаг, Парламентын бүтэц зөв байх тусам төрийн бодлого оновчтой байдаг гэдэг ойлголт бий. “Зөв бүтэц”-ийн тухай ойлголт “УИХ бол хууль тогтоогч дээд байгууллага тул гишүүдийн дийлэнхийг хуульч, эдийн засагчид бүрдүүлэх ёстой” гэх мэтээр цааш үргэлжилдэг. Жижиг мажоритар тойрогт нэр дэвшигсдээс масс сонголт хийдэг учир тэр бүр зохистой бүрэлдэхүүн тодрох магадлал бага. Харин пропорционалиар бичигдэх 48-ыг нам өөрөө сонгодог учраас бодлогын нэр дэвшүүлэлт явуулах боломж өндөр байдаг учиртай.

Монголын улс төрийн хоёр голлох намаас ирэх сонгуульд нэр дэвшигчдийн мэргэжил, мэргэшлийг харваас аль, аль нь энэ шалгуурыг хангажээ.

Сонгуулийн тухай хуульд нам, эвслээс нэр дэвшиж байгаа нийт нэр дэвшигчийн 30-оос доошгүй хувь нь аль нэг хүйсийнх байна гэж заасан байдаг. Мөн жагсаалтад эрэггтэй, эмэгтэй нэр дэвшигчийг сөөлжүүлж бичнэ гэсэн хуулийн дагуу МАН, АН жагсаалтдаа 24 эмэгтэйг нэр дэвшүүлсэн байна.

Хэлсэндээ хүрсэн МАН

МАН-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ бараг жилийн өмнө “2024 оны сонгуульд МАН нэр дэвшигчдээс мөнгө, дэнчин гэж авахгүй. Намд мөнгө хандивлаж түүнийхээ хариуд тойрог горилдог, улс төрийн ашиг хонжоо хардаг байдлыг бүр мөсөн зогсооно. Зөвхөн өндөр ёс зүйтэй, олон нийтийн итгэл даах хүмүүсийг МАН-аас 2024 оны УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшүүлнэ. Нэр дэвшигчдийг ёс зүйн шалгуур, судалгааны үр дүнд үндэслэн тодруулна. Авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгт холбогдсон хүнийг нэр дэвшүүлэхгүй. Төрийн бодлого боловсруулах өндөр чадвартай, мэдлэг боловсролтой, ёс зүйтэй хүмүүсийг л УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшүүлэх болно” гэж хэлж байсан. Энэ ёсоор төрийн өндөр албанд ажиллаж байгаагүй шинэ залуу боловсон хүчнийг нэр дэвшүүлжээ.

Ялангуяа жагсаалт дээр сайн ажиллаж, 100 хувь шинэ хүмүүс бичсэн байна. Харин тойрогт энэ зарчим төдийлөн үйлчилсэнгүй. Хууччуулаа голцуу сойжээ.

Гэхдээ МАН-аас тойрогт нэр дэвших хүмүүсийн жагсаалт удтал тодроогүй, одоо ч намын албан ёсны цахим хуудастаа байршуулаагүй байна.

МАН-аас жагсаалтын эхний 30-д бичигдсэн нэрс

• Инженер Г.ЛУВСАНЖАМЦ
• Австралийн RMIT их сургуулийн магистр М.ЭНХЦЭЦЭГ
• "Ондо"-ийн Ч.АНАР
• Академич Д.РЭГДЭЛ
• Харвардын Анагаах Ухааны Их Сургууль, Харвардын Нийгмийн Эрүүл мэндийн Их Сургуулийн багш, дэд профессор Д.ГАНМАА
• СДМЭХ-ны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга М.МАНДХАЙ 
• Шарк, МҮХАҮТ-ын ерөнхийлөгч Д.ЭНХТҮВШИН
• Уул уурхайн яамны дэд сайд Б.УЯНГА
• Шинэ Монгол сургуулийн Ж.ГАЛБАДРАХ
• Нийгмийн хамгааллын сайд асан А.АРИУНЗАЯА
• МАН-ын Хяналтын хорооны дарга Б.БАЯРБААТАР
• Удирдлагын академийн багш, доктор Б.ХЭРЛЭН
• Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Д.БУМ-ОЧИР
• Нийслэлийн засаг даргын орлогч О.НОМИНЧИМЭГ
• Нийгмийн хамгааллын дэд сайд С.ЗУЛХПАР
• БШУЯ-ны дэд сайд Г.ГАНБАЯР
• Сангийн яамны дэд сайд С.МӨНГӨНЧИМЭГ
• ХЗДХЯ-ны дэд сайд Б.СОЛОНГОО
• Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Ч.ЛОДОЙРАВСАЛ
• “Шинэ сэргэлтийн бодлогын хурдасгуур төв”-ийн гүйцэтгэх захирал Б.ДӨЛГӨӨН
• СДМЭХ-ны дэд ерөнхийлөгч А.АДИЛБИШ
• МАН-ын бүлгийн ажлын албаны дарга С.ДАЛХААСҮРЭН
• Ерөнхий сайдын хэвлэлийн төлөөлөгч У.БОЛОРТУЯА 
• МАН-ын Хэвлэл мэдээллийн газрын дарга Г.БАЯРХҮҮ 
• "Эрдэнэс Монгол" ХХК-ийн дэд захирал Ц.ЦОЛМОН
• "МТЗ" ТӨХК-ийн төслийн удирдагч Т.САЙНЖАРГАЛ 

Гэнэтийн бэлэг, драма дүүрэн АН-ын нэр дэвшүүлэлт

Ардчилсан нам шөнө 03.00 цагийн үед нэр дэвшигчдийн жагсаалтаа баталж, албан ёсны цахим хуудастаа байршуулжээ. Өчигдөр зарлагдсан жагсаалт, тойрогт нэр дэвшилтэд хоёуланд нь өөрчлөлт орсон байгааг энд тэмдэглэе.

Эхэлж зарлагдсан жагсаалтын есдүгээрт С.Баярцогт эрэмбэлэгдсэн байсан ч ҮБХ-гоор хэлэлцүүлэх үед Сэлэнгэ, Дархан, Төв аймагт нэр дэвшихээр болж, оронд нь УИХ-ын гишүүн, Хууль зүйн сайд байсан Х.Тэмүүжин орж ирсэн юм.

Түүнчлэн, жагсаалтад бичигдэнэ гэсэн хүлээлттэй байсан З.Нарантуяа гишүүн С.Цэнгүүн, Ж.Баярмаа зэрэг залууст мөргүүлсэндээ шаралхаж, намаасаа гарахаа мэдэгдсэн ч сүүлд албан ёсны цахим хуудаст байршуулсан албан ёсны нэр дэвшигчдийн дотор Баруун бүсэд нэр дэвшихээр бичигдсэн байсан юм.

Түүнчлэн, УИХ-д нэр дэвшихээр Ардчилсан намд элссэн Н.Өнөрцэцэгт мандат өгөөгүй бол Ч.Лодойсамбууг Хан Уул дүүрэгт, Л.Мөнхбаясгаланг Говийн бүсэд нэр дэвшүүлэхээр болжээ.

Ардчилсан намаас УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуульд олныг төлөөлөх аргаар сонгогдох тойрогт нэр дэвшигчдийн нэрсийн жагсаалт

УИХ-ын Сонгуулийн 1-р тойрог Архангай, Өвөрхангай, Баянхонгор

1          Дашдондог    Ганбат

2          Оюунсайхан  Алтангэрэл

3          Амгалан        Адъяасүрэн

4          Пүрэвбаатар Мөнхтулга

5          Даваа             Цогтбаатар

6          Сайнхүү          Ганбаатар

7          Ганбат             Хосбаяр

8          Дамдинсүрэн  Жаргалсайхан

9          Энэбиш            Болорчулуун

УИХ-ын Сонгуулийн 2-р тойрог Говь-Алтай, Завхан, Ховд, Увс

1          Одон                  Цогтгэрэл

2          Бөхчулуун         Пүрэвдорж

3          Очирбат            Амгаланбаатар

4          Загдхүү             Нарантуяа

5          Ширнэнбанди  Адьшаа

6          Догсом              Батцогт

7          Цогтоо               Одонтунгалаг

8          Даймаа              Батсайхан

9          Банзрагч            Түвшин

10        Норов                 Тэгшбаяр

УИХ-ын Сонгуулийн 3-р тойрог Баян-Өлгий

1          Булан  Бейсен

2          Шарив Жандос

3          Хузкей Дармен

УИХ-ын Сонгуулийн 4-р тойрог Булган, Хөвсгөл, Орхон

1          Халтмаа           Баттулга

2          Батбаяр            Ариун-Эрдэнэ

3          Хаш-Эрдэнэ    Эрдэнэбаатар

4          Жалбасүрэн    Батзандан

5          Гунгаажав       Цэрэндолгор

6          Гүншир             Мөнгөнхуяг

7          Дорлиг              Өсөхбаяр

8          Хайчаа               Батсайхан

УИХ-ын Сонгуулийн 5-р тойрог Дархан-Уул, Сэлэнгэ, Төв

1          Цэвэгдорж      Туваан

2          Сангажав        Баярцогт

3          Сүхбаатар       Эрдэнэболд

4          Домбон           Үүрийнтуяа

5          Далай               Батбаяр

6          Нэмэхээ          Одонгуа

7          Дондогдорж   Эрдэнэбат

8          Дэрэм              Эрдэнэсувд

9          Дуламсүрэн    Доржпүрэв

10        Раднаа             Батжаргал

УИХ-ын Сонгуулийн 6-р тойрог Дорнод, Сүхбаатар, Хэнтий

1          Наянтай          Ганибал

2          Сүхбаатар       Төмөрхүү

3          Төрмөнх          Пүрэвхатан

4          Шинэбаяр        Бямбасүрэн

5          Дэмбэрэлваанчиг   Балдан

6          Эрхэмбаатар    Төмөрбаатар

7          Шагдар               Батдэлгэр

УИХ-ын Сонгуулийн 7-р тойрог Говьсүмбэр, Дорноговь, Дундговь, Өмнөгөвь

1          Гомбо               Ганбаатар

2          Рэнчинбямба  Сэддорж

3          Равжих             Эрдэнэбүрэн

4          Лувсанбямбаа Мөнхбаясгалан

5          Цагаанхүү          Мөнхбат

6          Лувсандорж       Одсэр

7          Насанбуян          Энхбат

 УИХ-ын Сонгуулийн 8-р тойрог Баянзүрх дүүрэг

1          Түмэндэлгэр     Батцогт

2          Ганболд             Болормаа

3          Майнбаяр          Тулгат

4          Цагаан-Өвгөн    Жадамбаа

5          Ганболд              Ууганцэцэг

УИХ-ын Сонгуулийн 9-р тойрог Баянгол дүүрэг

1          Содномзундуй  Эрдэнэ

2          Цэрэндулам   Алтанцэцэг

3          Балдангомбо  Баттулга

УИХ-ын Сонгуулийн 10-р тойрог Сүхбаатар, Чингэлтэй

1          Чадраабал      Өнөрбаяр

2          Ишжамц         Мөнхжаргал

3          Хөххүү             Болормаа

4          Даваасүрэн    Бадарсан

5          Цэнд                Баатархүү

6          Октябрь          Баасанхүү

УИХ-ын Сонгуулийн 11-р тойрог Сонгинохайрхан дүүрэг

1          Норов              Алтанхуяг

2          Жадамба        Отгонбаяр

3          Нэмэхбаяр      Амаржин

4          Цоггэрэл       Уянга

5          Пүрэвдорж     Галиндэв

УИХ-ын Сонгуулийн 12-р тойрог Хан-Уул дүүрэг

1          Эрдэнэ-Очир  Тамир

2          Чулуунбилэг   Лодойсамбуу

3          Бямбаа           Ариунболд

 УИХ-ын Сонгуулийн 13-р тойрог Багануур, Багахангай, Налайх

1          Дашзэвэг        Алтанхуяг

2          Ганаа               Цамбагарав

 

Ардчилсан намаас УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуульд хувь тэнцүүлэн төлөөлөх аргаар сонгогдох жагсаалтаар нэр дэвшигчдийн нэрсийн жагсаалт

1          Лувсанням     Гантөмөр

2          Салдан            Одонтуяа

3          Жамба              Батсуурь

4          Саруулсайхан  Цэнгүүн

5          Өлзийхүү           Шижир

6          Жудаг                 Баярмаа

7          Жадамба            Баясгалан

8          Доржзовд           Энхтуяа

9          Хишигдэмбэрэл Тэмүүжин

10        Бадамдорж         Пунсалмаа

11        Эрдэнэбилэг      Одбаяр

12        Пүрэв                  Батчимэг

13        Ганбат                 Очирбат

14        Батбаяр              Жаргалан

15        Амгаланбаатар Ганбаатар

16        Цэндсүрэн          Мөнхтуяа

17        Контарбай          Жандос

18        Даваасамбуу     Оюунцэцэг

19        Ренчинням         Амаржаргал

20        Хүрэлбаатар      Оюунчулуун

21        Энхтөр                Галбадрал

22        Лхагвасүрэн      Нарантуяа

23        Пүрэв                  Нүрзэд

24        Наранчулуун      Жавзанпагма

25        Энхтайван         Энхпүрэв

26        Ринзаан             Булгамаа

27        Буянаа                Ган-Очир

28        Ишбадам           Нарантуяа

29        Дорж                  Амартүвшин

30        Лхагва                Болормаа

31        Цэнджав             Чинбат

32        Дүгэржав          Болорсүрэн

33        Мөнхжаргал     Чимэддорж

34        Бат-Очир            Ундраа

35        Батсуурь            Баттөмөр

36        Дамчаа              Хишгээ

37        Оросоо              Чулуунбилэг

38        Лувсанцэрэн     Отгонцэцэг

39        Доржрэнцэн      Алтангэрэл

40        Батсүх                 Батзаяа

41        Нарангэрэл        Оргил

42        Бадрах                Цолмонбаяр

43        Сүхбаатар          Юмэнхүү

44        Пушаа                 Алтан-Од

45        Бадрах                Уянга

46        Баатар                Болор-Эрдэнэ

47        Энхтөгс               Сүндарь

48        Ушаандар            Болдхүү