Буруу үлгэрлэл чинь бусдыг хөлдөө чирч байна, С.Ганбаатар гишүүн ээ ?

Энэ сарын 8-ны өдөр төв талбай дээр нэгэн иргэн өөрийгөө шатаан амиа егүүтгэсэн, үүнээс зургаа хоногийн дараа Ховдод 17 настай хүү мөн л өөрийгөө шатааж, хорвоог орхисон эмгэнэлт хэргүүд ар араасаа гарч,  олон нийтийг цочирдуулаад байна.

Эдгээр хэргийн талаар цагдаагийн байгууллагаас өнөөдөр тодруулахад “Мөрдөн шалгах ажил үргэлжилж, дуусаагүй байгаа” талаараа мэдээлжээ.

Харамсалтайгаар хорвоог орхисон тэдэнд амьдрах хүсэл төрөхгүй болтлоо “нурах” шалтгаанууд байсан биз. Гэвч шатахуун дээрээсээ асгаж байгаад олны нүдэн дээр өөрийгөө “зулын гол” болгох сэдлийг хэн тэдэнд төрүүлчхэв. Үүн дээр УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарыг шүүмжлэх хүн олон байна. Энэ нь ч аргагүй юм, ингэх ч шалтгаан бий. 

Учир нь эдгээр сэтгэл сэртхийлгэм хэргүүд гарахын өмнө УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар Оюутолгойн гэрээтэй холбоотой асуудлаар Сүхбаатарын талбайд өлсгөлөн зарлаж байх үедээ “Цаашид миний хувьд нойтон өлсгөлөнгөө хуурай өлсгөлөн болгох уу, өөрийгөө шатаах уу гэдгээ эхнэртэйгээ ярьж байж шийднэ” хэмээн туйлын хариуцлагагүй зүйлийг ярьсан нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд болон сошиалаар тарж байв.

Үүний араас 30 гаруйхан настай идэрхэн залуу, 17 настай хүү өөрийгөө шатааж, амиа егүүтгэсэн нь түүнийг  нийгэмд тэр дундаа хүүхэд, залууст  буруу үлгэр дууриалал үзүүлж, үр дагавар нь маш хортойгоор тусч байгааг шүүмжилж байгаа юм.

С.Ганбаатар “өөрийгөө шатаана” хэмээн нийтэд таалагдах гэсэн ээлжит аргаа хэрэглэж, худлаа попорсон байж болох ч нийгэмд тэр дундаа залуус, хүүхдүүдэд яаж нөлөөлсөн, ямар үр дагаврууд гарч, хоёрын хоёр халуун амь харамсалтайгаар үгүй болсонд тэр уучлалт гуйх ёстой.

Бусдад сөрөг нөлөө үзүүлэх агуулга бүхий байж боломгүй зүйлсийг олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслүүдээр ярьсан нь өнөөдрийн эмгэнэл, айдсыг бидэнд авчирчихлаа. Түүнийг дэмждэг нийгмийн төлөөллүүд нас насныхан байдаг гэдгийг түмнээ төлөөлж төрд сонгогдсон С.Ганбаатар ухамсарлах учиртай баймаар.

Амиа хорлолтын шалтгаан, сэтгэлзүйд юу нөлөөлж байна вэ?

Манай улсын хувьд сэтгэл зүйгээс шалтгаалах амиа егүүтгэхээс илүү сэтгэл хөдлөлийн шалтгаантай амиа егүүтгэх тохиолдол элбэг байдаг талаар мэргэжлийн эмч, сэтгэл зүйчид хэлдэг. Өөрөөр хэлбэл сэтгэл гутралтай хүнээс илүү тухайн үеийн сэтгэлийн хөөрлөөр амиа хорлох шийдвэр гаргаж байна гэсэн үг. 

Дэлхий дахинд ч олны танил хүмүүс санаатай болон санамсаргүйгээр бусдад амиа егүүтгэх сэдэл өгсөн олон кейс жишээнүүд бий. Харамсалтай нь амиа егүүтгэгчдийн дийлэнх 15-34 насныхан байдаг. Шалтгаан нь энэ насныханд сэтгэл зүйн дархлаа буюу сэтгэлийн дархлаа гэдэг зүйл сул байгаагаас ийм үйлдэл хийхэд хүргэж байна. Өөрөөр хэлбэл сэтгэл хөдлөлийн байдал нь тогтворжоогүй, ямар нэгэн зүйлд дасан зохицоогүйгээс болдог гэсэн үг.

Амиа егүүтгэх үйлдэл хийхэд биологи, нийгэм, сэтгэлзүйн хүчин зүйлс нөлөөлдөг гэж үздэг. Тухайлбал, амиа егүүтгэсэн хүмүүсийн удамд амиа егүүтгэх оролдлого хийсэн, егүүтгэсэн хүн байх,хүнд өвчнөөр өвчлөх, улирлын байдал, ажилгүйдэл, хүн хоорондын харилцаа, сэтгэлзүйн гэмтэлд өртөх, стресс бухимдлаа зөв тайлах, даван туулах чадваргүй байх зэрэг хүчин зүйлс үүнд хамаарна. 

Жижиг том гэлтгүй ямар ч шалтгаанаар амиа егүүтгэж болзошгүй юм.Тийм учраас ойр тойрны хүндээ анхаарал хандуулж, дэмжиж байх нь чухал байна.