Ураны хөрөнгө оруулалтын гэрээний ПРОТОКОЛ-д туссан тохироо

УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаанаар “Стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг АМНАТ-өөр орлуулах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг УИХ-аар яаралтай хэлэлцэх эсэх” асуудлыг хэлэлцэх гэж байна. 

УИХ өмнө нь Ашигт малтмалын тухай хуульд өөрчлөлт оруулж, Стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын төсөлд Монгол улс эзэмших хувиар АМНАТ-өөр орлуулж болох сонголтыг бий болгосон. Ингэхдээ орд тус бүр дээр сонголтоо хийж байхаар болсон. Энэ дагуу Францын “Орано” групптэй байгуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд Монголын талын хувь эзэмшлийг АМНАТ-өөр орлуулах асуудал ийнхүү УИХ-д орж ирж байна.

Хэрэгжих хугацаа болон бусад мэдээлэл

Төслийг нийт 47 жилийн хугацаанд хэрэгжүүлэх бөгөөд 2024-2027 оны хооронд бэлтгэл ажлыг хангах, 2028-2060 оны хооронд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, 2061-2070 оны хооронд нөхөн сэргээлтийн арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөжээ.

Төслийн ашиглалтын хугацаанд ураны ислийн үнийг 64-74 ам.доллар/фунтээр тооцоход борлуулалтын орлого нь жилд дунджаар 367 сая ам.доллар буюу нийт 12.1 тэрбум ам.доллар, цэвэр ашиг нь жилд 130 сая ам.доллар буюу нийт дүнгээр 4.3 тэрбум ам.доллар байх тооцоолол гарсан байна.

“Орано” группын эзэмшлийн “Арева Монгол” ХХК-ийн охин компани “Кожеговь” ХХК нь 1996 оноос хойш Дорноговь, Сүхбаатар аймгийн нутаг дэвсгэрт геологийн эрэл хайгуулын ажлыг тасралтгүй хийж, 2007 онд Дулаан-Уул орд (7.6 мян.тонн), 2010 онд Зөөвч-Овоо (93.2 мян.тонн) ордыг тогтоосон.

Протоколд туссан тохироонууд

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2023 оны аравдугаар сард Франц улсад хийсэн айлчлалын үеэр гэрээний протоколд гарын үсэг зурсан.

Тус протоколд Хөрөнгө оруулалтын гэрээний хугацаа 30 жил байх бөгөөд 20 жилээр сунгах боломжтой гэж зөвшилцсөн. Мөн бүтээгдэхүүний борлуулалтын орлогын 50-иас доошгүй хувийн мөнгөн дүнг Монгол Улсад үүсгэн байгуулсан банк эсхүл Монголд бүртгэлтэй гадаадын банкны салбарын дансанд шилжиж орсон байх бөгөөд Монгол Улсад гүйцэтгэсэн худалдан авах ажиллагаатай холбоотой бүх мөнгөн гүйлгээг Монгол Улсад үүсгэн байгуулсан банкаар хийхээр тохиролцсон байна.

1.2 Төрийн эзэмшлийн хувьцаа

• Монгол Улсын Засгийн газар төрийн эзэмшлийн эзэмших хувийг 10 хувийн давуу эрхтэй хувьцаа эзэмшигч байхаар тохирсон бөгөөд үнэ төлбөргүй эзэмшинэ. Монгол Улсын Засгийн газар ямар нэг хөрөнгө оруулалт хийхгүй.
• Монгол Улсын Засгийн газар нь Хөрөнгө оруулалтын гэрээ хэрэгжих хугацаанд Талууд урьдчилан харилцан тогтоосон нөхцөлөөр давуу эрхтэй ногдол ашиг авна.
• Монгол Улсын Засгийн газар нь бүтээгдэхүүний 10% хүртэл хувийг Хөрөнгө оруулагчтай ижил нөхцөл, болзлын дагуу худалдан авах эрхтэй байна.
• Монгол Улсын Засгийн газар нь талуудын хувьцаа эзэмшлийн хувиас үл хамааран төсөл хэрэгжүүлэгч компани, түүний үйл ажиллагаа, санхүүгийн байдал болон Компанийн тухай хуульд заасан бусад бүхий л мэдээллийг Хөрөнгө оруулагч (хувь нийлүүлэгчийн хувьд)-ийн нэгэн адил авах эрхтэй.

1.3 Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр болон зарим зардал

• Монгол Улсын Засгийн газар ураны ислийн борлуулалтын үнэлгээнээс тооцох ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн хувь хэмжээг хавсралтад заасны дагуу тогтоохоор Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх 
• Талууд маркетингийн төлбөрийг ураны ислийн борлуулалтын 2  хувь, ноу-хаугийн төлбөрийг Төсөл хэрэгжүүлэгч компанийн үйл ажиллагааны болон хөрөнгийн зардлын 4  хувь байхаар Монгол Улсын татварын хууль болон Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын Үнэ шилжилтийн зөвлөмжид нийцүүлэн бодит үнэ тодорхойлох зарчмын (arm’s length principle) дагуу тогтоох
• Хөрөнгө оруулагч талаас ирүүлсэн саналд татварын алдагдал шилжүүлэх хугацааг 4-10 жил байхаар тусгасныг Татварын ерөнхий хуульд заасан 4 жилээр мөрдөх талаар тус, тус тохиролцсон.

1.4 Бүс нутгийн хөгжил

• Төсөл хэрэгжүүлэгч компани нь Дорноговь аймагт ажлын байр шинээр бий болгох, ажилтнуудыг гэр бүлийн хамт тус аймагт шилжин суурьшихыг дэмжих зэргээр бүсийн эдийн засгийн хөгжлийг дэмжихэд хүчин чармайлт гаргаж ажиллах;
• Төсөл хэрэгжүүлэгч компани нь Дорноговь аймгийн Засаг даргатай хамтран ажиллах гэрээ байгуулах бөгөөд тухайн гэрээний дагуу Төслийн уурхайн ашиглалтын үйл ажиллагааны үе шатанд 1,000,000 ам.долларын хөрөнгө оруулах үүрэг хүлээх.