Утаагүй тамхины хэрэглээг хуулийн зохицуулалттай болгоё

Утаат тамхи болон утаагүй тамхи хоёрын ялгаа, хор хохирлын талаарх иргэдийн мэдээлэл харилцан адилгүй байна. Иймд УИХ-ын гишүүдэд хандан утаагүй тамхин бүтээгдэхүүнийг эрх зүйн зохицуулалттай болгох талаар асуудал хөндөж эхэлжээ.

Хүн төрөлхтөнийг урт удаан хугацаанд дагаж яваа хэрэглээний нэг утаат янжуур тамхийг эрүүл мэндэд хортой гэдгийг өдгөө шинжлэх ухаан нотолсныг бид мэдэх ч чухам юу, яагаад хортой талаар төдийлөн нарийн мэддэггүй.

Түүнд агуулагдах никотин нь хамаарал үүсгэдэг ч хавдар үүсгэх хүчин зүйл биш. Түүнчлэн тамхийг шатаах явцад уушиг, амьсгалын замаар нэвтэрч буй химийн бусад нэгдлүүд хор нөлөөтэй гэдгийг судалгаагаар нэгэнт тогтоосон байна. 

Тэгвэл утаа үүсгэхгүй буюу шаталтгүйгээр никотиныг нэвтрүүлэх арга байж болох эсэх судалгааны явцад бүтээгдсэн утаагүй хувилбарууд хэрэглээнд нэвтрээд бас багагүй хугацааг туулж байна. Монголд мөн танил болоод байгаа утаагүй бүтээгдэхүүний худалдаа, хэрэглээ, хяналтыг хуулийн зохицуулалттай болгох нь зүйтэй талаар Монголын Интервэншнал Пульмонологийн Нийгэмлэгээс УИХ-ын гишүүдэд хандаад байгаа юм. 

Энэ төрлийн бүтээгдэхүүнд эрх зүйн зохицуулалт хийснээр стандарт болон татварыг тогтоож, хэрэглээг хяналттай болгосон улс орнуудын нэг БНСУ-д үүнийг даган төрөл бүрийн судалгааны ажлууд идэвхжжээ. Тухайлбал, БНСУ-ын Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн яамны санхүүжилттэй судалгаагаар янжуур татахаа больж, халаадаг тамхи зэрэг утаагүй бүтээгдэхүүн хэрэглэх нь тамхи үргэлжлүүлэн татсанаас зүрх судасны өвчний эрсдэл бага болохыг тогтоосон.

Тэгэхдээ утаагүй бүтээгдэхүүн хэрэглэхгүйгээр тамхинаас бүрмөсөн гарах тохиолдолд зүрх судасны өвчний эрсдэл нь янжуураас утаагүй бүтээгдэхүүн рүү шилжих тохиолдлоос ч бага байна гэж дүгнэсэн байна.

Эрүүл мэндэд үзүүлэх үр дагаврын талаар анагаахын салбарт олон судалгаа хийгдсэнээс одоогийн байдлаар халаадаг тамхи буюу аэрозоль хэлбэрийн бүтээгдэхүүн нь шаталт үүсгэгч янжуураас хорт бодисын найрлага 95 хувиар бага болохыг тогтоосон байна.

Янжуур тамхи уушиг, амьсгалын замын өвчлөл, тэр дундаа хорт хавдар үүсгэх хүчин зүйл болж байгааг нэгэнт тогтоосон. Учир нь утаанд 400 гаруй бодис агуулагддагаас 60-80 бодис нь хорт хавдар үүсгэх шинж чанартай аж. Тийм учраас шаталтын процесс үүсгэдэггүй халаадаг хувилбар руу шилжсэнээр тамхитай холбоотой өвчлөлийн эрсдэл буурах боломжтой гэж үзэж, судалгааны үр дүнгүүд үүнийг зарим талаар нотолж буй ч энэ нь сурталчилгааны үндэслэл болох ёсгүй юм. 

Утаагүй тамхин бүтээгдэхүүнд эрх зүйн зохицуулалт шаардлагатай байгаа талаар Монголын интервэншнал пульмонологийн нийгэмлэг санаачилга гаргаад байгаа бөгөөд энэ талаар тодруулахад анагаах ухааны доктор, дэд профессор Ц.Маналжав “Хуулиар өндөр татвар тогтоосон улс орнуудад энэ төрлийн бүтээгдэхүүний үнийн тодорхой хэсэгт татварын өртөг шингэдэг. Үнэ нь өндөр байгаа тохиолдолд энэ нь өсвөр насныхныг болзошгүй хэрэглээнээс сэргийлдэг” гэж байлаа. Түүний ярьснаар Монголын нийт хүн амын 27,1 хувь, насанд хүрсэн эрчүүдийн хоёр хүний нэг эмэгтэйчүүдийн хорин хүний нэг нь тамхи татдаг байна. 

Тэрбээр цааш ярихдаа:

-Утаат тамхи бүх эрхтэнд хортой нөлөөлдөг гэдгийг шинжлэх ухаанаар баталсан. Зөвхөн уушги, тархи толгой, судсыг хатууруулдаг, зүрхний шигдээс харвалтын шалтгаан болдог юм биш. Нөхөн үржихүйн систем тутамд нөлөөлж, эрчүүдийн хувьд бэлгийн сулрал, эмэгтэйчүүдэд дутуу, амьгүй төрөлт гээд маш хор уршигтай. Хүний бүх эд эрхтэн цусан хангамжийг судсаар авдаг. Гэтэл эд эрхтэн рүү цусан хангамж аваачиж өгдөг судсыг маань тамхи хатууруулж байдаг. 

Янжууранд никотиноос гадна шаталтын үед гардаг өөр бусад бодисууд байдаг. Сүүлийн үед бий болсон  утаагүй бүтээгдэхүүн буюу зажилдаг, цахилгаан, халаадаг тамхи нь судалгааны шатанд явж байна. Яг одоогийн байдлаар “цахилгаан, халаадаг тамхи уушгины хавдар үүсгэжээ” гэсэн судалгаа байхгүй байна. Гэхдээ энэ нь хоргүй гэсэн үг биш юм гэв. Тийм ч учраас хэрэглээг хяналттай, зохицуулалттай болгох шаардлагатай гэж үзэж байгаа ажээ.

Монголын Интервэншнал Пульмонологийн Нийгэмлэгээс гаргасан өргөх бичигтэй танилцан саналаа илэрхийлнэ үү.