Б.Жавхлан: Эдийн засаг макро түвшиндээ сайжирч байж Төв банкны алдагдал буурна

Төв банкны алдагдлын талаар Сангийн сайд Б.Жавхлангаас тодрууллаа.

-Төв банкны зардал ихсэж алдагдал 7 их наяд төгрөгт хүрэх нь гэсэн мэдээлэл танилцуулагдлаа. Энэ алдагдал юунаас үүсэв?

-Төв банкны зардлыг үйл ажиллагааны зардал, бодлогын зардал гэж хоёр ангилдаг. Бодлогын зардал гэдэг нь Төв банкны явуулж байгаа бодлоготой холбоотой гарч байгаа зардал. Монголбанк саяхан  инфляцийг хязгаарлах, монгол төгрөгийн ханшийг тогтвортой байлгах зорилгоор бодлогын хүүгээ 12 хувь болгож өсгөсөн. Ингэснээр бондын хүүгийн зардал дагаад өснө. Найман их наяд төгрөгийн бондтой байлаа гэж үзэхэд хүүгийн зардал нь нэг их наяд төгрөг болно. Монголбанк үндсэн үүргээ биелүүлэх, иргэдийн гар дээр байгаа төгрөгийг үнэгүйдэхээс хамгаалах бодлогын хүрээнд гаргаж байгаа зардал. Энэ нь одоо яриад байгаа алдагдал дотроо суусан байдаг. Яригдаад байгаа долоон их наядын нэг их наяд нь бодлогын хүүгээр гарах нь ээ гэсэн үг.

Үйл ажиллагааны зардал биш. Арбитраж хийгээд ихэсгэж, багасгадаг зардал биш. Энэ бодлогын зардал ямар үед буурдаг вэ гэхээр, улс орны эдийн засаг макро түвшинд сайжирсан үед буурдаг.

Өөрөөр хэлбэл, төлбөрийн тэнцэл эерэг, инфляци нам дор байдаг, ДНБ байнга өсдөг, валютын орох урсгал сайтай, нэг хүнд ногдох ДНБ-ий хэмжээ дор хаяж 10,000 ам.долларт хүрсэн гэх мэт эдийн засгийн ерөнхий үзүүлэлт сайтай үед буурдаг. Ийм л зүй тогтлоор явдаг эд.

-Засгийн газар үнэт цаас гаргасан ч алдагдлыг бууруулах боломжгүй гэсэн байсан?

-Аливаа улсын Төв банкууд дээрх алдагдлыг Засгийн газар хуваалцаж болох гарцууд байдаг. Манай Төв банкны тухай хуульд ч ийм заалт байгаа. Анх 1990 онд батлагдахад л орсон заалт. Тиймээс хэзээ нэгэн цагт ашиглагдахыг үгүйсгэхгүй, гэхдээ өнөө, маргаашдаа бол Засгийн газарт ийм боломж байхгүй шүү дээ.

-Алдагдал цаашид өссөөр байвал яах вэ?

-Макро түвшинд тогтвортой байдлаа л ханггах хэрэгтэй. Тэгж байж энэ зардал буурна. Бодлогын хүү буурна гэдэг чинь зардал нь багасна гэсэн үг. Үүний тулд дээр хэлсэн нөхцлүүд хангагдах ёстой болдог.

-Алдагдал өссөн асуудлаар Төв банкны ерөнхийлөгчтэй хариуцлага ярих уу. Ардчилсан намын үед Төв банкны алдагдал өссөн үед ерөнхийлөгчтэй нь хариуцлага тооцох асуудал хөндөгддөг байсан шүү дээ?

-Би тэгж сонсоогүй юм байна. Төв банкны алдагдал ганцхан Төв банкны асуудал биш. Макро тогтвортой байдлын л асуудал. Макро байдал нь “өвчтэй” байх юм бол зардал улам л нэмэгдэнэ.