Төсвийн орлого эхний долоон сарын байдлаар 291,3 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарчээ

Үндэсний статистикийн хорооноос өнгөрсөн долдугаар сарын нийгэм, эдийн засгийн мэдээлэл хийлээ.

Өнгөрсөн сард 178.6 мянган хүнд 84.3 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж олгосон байна

Нийгмийн даатгалын ерөнхий газар, Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын мэдээллээр нийгмийн даатгалын сангийн орлого 2018 оны эхний долдугаар сард 1.3 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 132.3 (11.1%) тэрбум төгрөгөөр, зарлага 1.2 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 129.7 (12.0%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өслөө.

Нийгмийн даатгалын сангийн орлого 2018 оны эхний долдугаар сард өмнөх оны мөн үеэс 132.3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхэд Тэтгэврийн даатгалын сангийн орлого 122.4 (14.6%) тэрбум төгрөгөөр, үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалах өвчний даатгалын сангийн орлого 35.0 (47.1%) тэрбум төгрөгөөр өссөн нь голлон нөлөөлжээ.

Нийгмийн даатгалын сангийн зарлага энэ оны эхний долдугаар сард өмнөх оны мөн үеэс 129.7 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхэд Тэтгэврийн даатгалын сангийн зарлага 91.9 (11.0%) тэрбум төгрөгөөр, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн зарлага 26.1 (17.6%) тэрбум төгрөгөөр өссөн нь голлон нөлөөлжээ.

Нийгмийн даатгалын сангийн орлого 2018 оны долдугаар сард 173.0 тэрбум төгрөг, зарлага 163.8 тэрбум төгрөг болж, өмнөх сараас орлого 59.2 (25.5%) тэрбум төгрөгөөр, зарлага 28.8 (14.9%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурсан байна.

Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газрын мэдээллээр Нийгмийн халамжийн сангаас энэ оны эхний долдугаар сард 178.6 мянган хүнд 84.3 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс Нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж авагчид 40.3 (18.4%) мянгаар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ 4.5 (5.1%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2018 оны эхний долдугаар сард 56.4 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 131 (0.2%) хүнээр буурч, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 4.7 (9.5%) тэрбум төгрөгөөр өссөн байна.

Гэмт хэргийн улмаас 19484 хүн хохирчээ

Улсын хэмжээнд 2018 оны долдугаар сард 22497 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн нь өмнөх оны мөн үеэс 6672 (42.2%)-оор өсжээ. Өмнөх оны мөн үеэс нийт гэмт хэрэг өсөхөд хулгайн гэмт хэрэг 2807 (54.0%), залилах гэмт хэрэг 1688 (2.3 дахин), хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг 1227 (27.0%), дээрмийн гэмт хэрэг 689 (3.0 дахин), хөрөнгө завших гэмт хэрэг 202 (2.3 дахин), хүчингийн гэмт хэрэг 157 (82.6%) -гоор өссөн нь голлон нөлөөлөв.

 Харин бүртгэгдсэн гэмт хэрэг 2018 оны долдугаар сард 3522 болж, өмнөх оны мөн үеэс 666 (23.3%)-аар өсөж, өмнөх сараас 158 (4.3%)-аар буурсан байна.

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол 2018 оны долдугаар сард 125.3 тэрбум төгрөг, нөхөн төлүүлсэн хохирлын хэмжээ 16.7 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс учирсан хохирол 118.7 (48.6%) тэрбум төгрөгөөр, нөхөн төлүүлсэн хохирол 46.0 (73.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурсан байна.

Гэмт хэргийн улмаас 2018 оны долдугаар сард 5305 хүн гэмтэж, 596 хүн нас барсан нь өмнөх оны мөн үеэс гэмтсэн хүн 610 (10.3%), нас барсан хүн 96 (13.9%)-аар тус тус буурсан байна.

Гэмт хэргийн улмаас хохирсон иргэд 2018 оны эхний 7 сард 19484 болсны 1028 (5.3%) нь 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8530 (43.8%) нь эмэгтэйчүүд байна.

Согтуугаар үйлдэгдсэн гэмт хэрэг 2018 оны эхний 7 сард 1703 болж, өмнөх оны мөн үеэс 1078 (38.8%), эмэгтэй хүн оролцсон хэрэг 1582 болж, 261 (14.2%), хүүхэд оролцсон хэрэг 473 болж, 60 (11.3%)-аар тус тус буурчээ. Харин бүлэглэн үйлдэгдсэн хэрэг 1012 болж, 155 (18.1%)-аар өссөн байна.

Өрхийн орлого 56 мянгаар өсчээ 

Статистик судалгаанаас харахад ажилгүйдлийн төвшин тогтмол буурч байна. Өнгөрсөн долдугаар сард танилцуулсан дүнгээр бол өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад ажилгүйдэл 3,2 хувиар буурсан гэж байсан бол энэ удаад 2,1 хувиар буурчээ. Статистик судалгаангаас иргэдийн хамгийн их дургүйцлийг хүргэдэг нэг  тоо бол өрхийн сарын дундаж мөнгө орлого юм. Судалгаагаар боломжийн тоо гардаг ч бодит амьдрал дээр орлого өсөх нь битгий хэл өр зээл нэмэгдэж байгаад хүн бүхэн шүүмжлэлтэй ханддаг. Тэгвэл энэ удаагийн судалгаагаар мөн адил өрхийн орлого 56 мянган төгрөгөөр өссөн гэж гарчээ. Одоогоор нэг өрхийн дундаж орлогыг 1,1 сая төгрөг гэж тооцож байна. Үүнд цалин хөлс 46 мянга, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэл, үйлчилгээний орлого 28,5 мянган төгрөгөөр өссөн нь голлон нөлөөлсөн гэж өнөөдрийн мэдээлэлд онцоллоо.

Өрхүүдийн мөнгөн орлого, зарлагыг 2018 оны хоёрдугаар улиралын байдлаар  тоймлон хүргэхэд:
 

Энэ оноос эхлэн нийгмийн даатгалын шимтгэлийг үе шаттайгаар нэмэх шийдвэрийг Засгийн газар гаргасан. Тодруулбал, шимтгэлийг 2018 онд 1,0 хувиар нэмэх, 2019, 2020 онд тус бүрт нь 2,0 хувиар үе шаттайгаар нэмж нийт таван пунктээр өсгөх аж.

2018 онд хувь хүний төлөх шимтгэлийг 1,0 хувиар нэмэхэд 600 мянган төгрөгийн цалинтай хүний шимтгэл сардаа 6000 орчим төгрөгөөр нэмэгдэх юм байна. Тэгвэл Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан үзүүлэлт сар бүр нэмэгдсэн дүнтэй гарч байна. Тухайлбал, долдугаар сарын Нийгмийн даатгалын сангийн орлогыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулах 132,3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. Гэхдээ орлогоо дагаад зарлага ч өссөн дүнтэй байгаа юм. Зарлага нэмэгдэхэд тэтгэврийн даатгалын сангийн зарлага, эрүүл мэндийн даатгалын сангийн зарлага өссөн нь нөлөөлжээ.

Энэ мэтчилэн эдийн засгийн үзүүлэлт сайжирч байна. Үүнд:

ДНБ энэ оны эхний хагас жилд 15,2 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеэс 2,1 их наяд төгрөгөөр өсчээ.

Төсвийн орлого эхний долоон сарын байдлаар 291,3 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарчээ. Сануулахад өнгөрсөн оны эхний долоон сарын үзүүлэлт 589,4 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарч байсан байна.    

Монгол Улс 2018 оны эхний долоон сард 143 улстай худалдаа хийж, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 7,4 тэрбум ам.долларт хүрчээ. Үүнээс экспортын хэмжээ 4,1 тэрбум ам.доллар болж байна. Нийт бараа эргэлтийн хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 1,5 тэрбум ам.доллараар өссөн байна.

Харамсалтай нь хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ өмнөх сараас дахиад л 0,5 хувиар өслөө. Өнгөрсөн сард танилцуулсан статистик судалгаагаар мөн л 0,5 хувиар өссөн дүнтэй гарч байсан юм. Үнэ ханш буурахгүй байгаа шалтгаан нь төмс хүнсний ногоо,  сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, өндөгний үнээс хамаарч байгаа аж.